Volg ons op facebook.com/filipdepillecyncomite
FILIP DE PILLECYN GEÏLLUSTREERD 2023
123 p.
20 €
Naar aanleiding van het jubileumjaar 2024 – het Filip De Pillecyn Comité bestaat dan twintig jaar – heeft ons literair genootschap een feestelijke uitgave gebracht van de mooiste omslagen en illustraties in boeken van Filip De Pillecyn tussen 1917 en 2013. Meer dan honderd prachtige illustraties, waarvan de meeste in kleur. Er wordt wel eens beweerd dat De Pillecyn vergeten is, maar deze uitgave laat zien dat de belangstelling voor het literaire werk van de Hamse schrijver nooit verdwenen is uit het gezichtsveld van de Vlaamse lezer. Met dit kleinood en hebbedingetje zetten wij het jubileumjaar in.
Geachte leden,
Naar jaarlijkse gewoonte bezorgen wij u rond dit tijdstip van het jaar de uitnodiging tot hernieuwing van het lidmaatschap bij het literaire genootschap Filip De Pillecyn Comité of – waarom niet – tot nieuw lidmaatschap.
Op zondag 10 december stellen wij om 11 uur in de leeszaal van de bibliotheek van het Vrijetijdscentrum De Meermin te Waasmunster het jaarboek Studies XIX voor, dat als bonus geldt voor het lidmaatschap 2024. Zoals vanouds brengen wij in deze editie enkele merkwaardige bijdragen over het leven en werk van de Vlaamse klassieker Filip De Pillecyn.
Deze studie in vierkleurendruk krijgt u, na betaling van het lidgeld voor het nieuwe werkjaar 2024, gratis toegestuurd. Uiteraard bent u van harte welkom op de boekvoorstelling zelf en kan u dan ter plekke het boek meenemen. Een uitnodigingskaart hiervoor is ingesloten. Ook kan u te rade gaan op onze website om de bijzonderheden van deze dag te kennen.
U kunt uw lidmaatschap hernieuwen of nieuw lid worden door storting van het overeenkomstige bedrag op rekeningnummer BE57 7380 4195 3835 van het FDP-comité met vermelding: lid werkjaar 2024.
Het comité biedt u drie soorten lidmaatschap aan:
- Gewoon lid aan € 25
- Steunend lid aan € 35
- Erelid aan € 50
Teneinde de administratie vlot te laten verlopen en u de mogelijkheid te bieden om het jaarboek in Waasmunster al mee te nemen, verzoeken wij u vriendelijk de storting zo vlug mogelijk uit te voeren, liefst nog voor 6 december.
Alvast bedankt voor het gestelde vertrouwen en tot in De Meermin (Abdij van Roosenberglaan 6 te 9250 Waasmunster). Houd er evenwel rekening mee dat de capaciteit van de zaal beperkt is tot slechts 60 personen. Wacht dus niet te lang om uw komst te registreren!
Met vriendelijke groeten,
E.Waegemans, voorzitter
F.Huylenbroeck, secretaris
P.S. Indien u uw verzameling Studies wilt vervolledigen, hebben wij nog enkele vroegere jaargangen ter beschikking. Op eenvoudige aanvraag kunt u deze nummers verkrijgen tegen de prijs van € 5 per exemplaar, eventueel verhoogd met de portkosten.
Nieuwsbrief nr. 2023/1
12 mei 2023
Tijdens zijn toespraak op de openingszitting van het Filip De Pillecynjaar op 15 maart 2009 verwees gastspreker Gaston Durnez naar zijn eerste kennismaking met de schrijver, die plaatsvond op de Flandriaboot Lily in mei 1951, de start van de vele fel besproken tochten Het Clauwaertvolk op Scheldevaart. Toen ik Filip De Pillecyn de eerste keer zag in levende lijve, droeg hij de kepie van een scheepskapitein en stond hij aan het roer van een grote boot vol mensen. Het was een zomerse dag in ’t begin van de jaren vijftig van de vorige eeuw. De boot vaarde lachend in ’t midden van de Schelde die blonk alsof zij nog altijd echt water bevatte. De passagiers keken op naar de kapitein alsof hij ook helemaal ècht was, en zij zongen liedjes ...
Deze zondagse tochten, ingericht door Boekengilde De Clauwaert, waren een feestelijk eerbetoon aan de schrijver en een promotioneel saluut aan de Vlaamse literatuur. Op 25 maart 1951 was de novelle Rochus uitgegeven als bibliofiele editie, ter gelegenheid van de zestigste verjaardag van de auteur, en deze excursie was op dat moment de ideale gelegenheid om het Vlaamse literatuurlandschap de broodnodige pers-aandacht te geven. Spijs en drank, gevat in een bedwelmende geur van sigaren, zijn steeds een aantrekkelijk lokmiddel geweest. In zijn causerie getuigde Durnez dat de Scheldevaarten van Boekengilde De Clauwaert vijf of zes jaar na mekaar veel volk lokten. Zij behoorden tot een fleurige naoorlogse literaire folklore en zijn nu al lang weggedreven uit de herinnering
Het FDP-Comité heeft in haar bijna twintigjarig bestaan een aantal keren de gedachte aan deze boottochten laten herleven. De laatste keer was op 30 augustus 2015. De jaarlijkse FDP-dag stond toen in het teken van een Scheldevaart van Hamme naar Mariekerke en Sint-Amands, en werd literair opgeluisterd door wijlen Roger De Vos, bestuurslid van het eerste uur, die ons vertelde over het triumviraat Filip De Pillecyn, Emile Verhaeren en Stefan Zweig.
Wij willen weer de boot op! Deze keer niet naar het fotogenieke vroegere vissersdorp wiens toren van de 17de eeuwse Sint-Amanduskerk zich eeuwig weerspiegelt in het Scheldewater, maar we wensen De Durme op te varen om een stukje van het traject van Den Hammeneir te volgen, de stoomboot uit Mensen achter de dijk die de dagelijkse beurt op Antwerpen en Temse deed. En tussen beide oevers waartoe de mens niet scheen te behoren, boorde de boot haar weg. De frisheid van de
morgen werd gedragen op het water toen reeds de eerste tintelingen van de zomermorgen in de hemel kwamen. De zich uittredende baan van de openslaande baren klotste op tegen het riet en waar wij voorbijvoeren was het een hevige golving van rietpluimen en geplons van water tegen het slijk. Ongelooflijk rustig was dat alles, zo vol ongerepte rust en schoonheid. En dan werden wij opgenomen in de brede stroming van de Schelde. En dit gevoel willen wij nu ervaren, de scherpe geur van modder, lis, fluitenkruid en gele dotterbloemen opsnuiven, even vertoeven in die wereld vol benauwde schoonheid. Het gonst er van het onzichtbare leven van bijen en vogels en het is alsof de struiken en het gras in nooit onderbroken gefluister zijn.
Zaterdag 23 september
We hebben geopteerd voor een ochtendboottocht. Wij verzamelen om 10 uur aan de veersteiger op Driegoten. Om 10.30u stappen wij aan boord voor een reflectie van de dieperliggende betekenis van dit rivieren-landschap in het oeuvre van Filip De Pillecyn, ondertussen vergroeid tot een nostalgische idylle waarmee het lokale toerisme gretig uitpakt. De tocht duurt anderhalf uur, wat inhoudt dat we iets over 12 uur terug aan wal kunnen gaan.
Culinaire verwennerij
Wie Driegoten zegt, zegt paling, de lokale specialiteit. En met de Bourgondische trekjes van de schrijver in gedachte, willen wij u beslist deze lekkernij niet onthouden. Onder het motto de nostalgie van weleer met het comfort van vandaag hebben wij een tafel gereserveerd in restaurant Scheldeoord. Op het menu: gebakken paling met frietjes. Wij bieden u het aperitief aan, een glaasje bubbels, met een knipoog naar de schrijver. De drank bij de maaltijd en een eventueel dessert zijn voor eigen rekening. Een tasje koffie of thee ter afsluiting krijgt u er van ons nog bovenop. De gedachte aan het Land van De Pillecyn maakt ons wellicht week en goedgemutst.
De kostprijs (boot + paling) kost € 50/pp. De deadline voor inschrijving is 15 augustus. De deelname is slechts geldig na betaling van het bedrag op rekeningnummer BE57 7380 4195 3835 met melding Boot.
Het Land van De Pillecyn zoals de natuurbeschrijvingen in Mensen achter de dijk vaak benoemd worden, staat ook centraal in de tentoonstelling Schilderend dichter bij de Schelde: de Hamse Schilderschool, die van 9 tot 24 september op de affiche staat van het idCenter te Hamme. In de tijdspanne 1875-1975 hebben talrijke lokale kunstenaars zich als fervent verdediger van dit rivierenland opgeworpen. De link met de literatuur van De Pillecyn is inherent aan dit gegeven. Mogen wij de vraag stellen of dit typische landschap, naar analogie met de Leie, zich ook het etiket van gezegend oord van Vlaamse kunst mag toe-eigenen zoals Paul Haesaert in 1931 Sint-Martens-Latem uitriep tot kunstenaarskolonie?
Was het de landelijke eenvoud als plastisch toevluchtsoord, de schoonheid van de natuur zelf? Het is er zoals in het begin der dagen, in die hoek tussen stroom en rivier. Een schoonheid waarnaar men steeds verlangt als men ze niet bezit, schrijft de auteur in de aanvang van zijn meesterwerk Mensen achter de dijk. Feit is dat met de Dendermondse School hier een herbronning van de schilderkunst werd ingeluid. Maar waren de Hamse kunstenaars als De Boeck, Van Hecke, Goethals,
Heymans en Pas hiervan een laat aanhangsel? Hebben Durme en Schelde een zodanige impact uitgeoefend dat ook hier kan gesproken worden van een picturale geestverwantschap waardoor kunstenaars zich verenigden in een beweging, school of vereniging? Deze presentatie toont de contacten en de wederzijdse beïnvloeding tussen coryfeeën van de Dendermondse School als Rosseels, Meyers, Bosteels en Spanoghe, en lokale meesters van Hamme, Waasmunster, Weert en Temse. Het is
algemeen gekend dat o.a. Isidore Meyers een tijdlang op Driegoten woonde en zijn atelier deelde met kunstenaars van ter plekke, dat in 1917 Isidore Boerewaard zich rond de kerk van Vlassenbroek had gevestigd en het dijkdorp had uitgeroepen tot een schildersmekka, dat de woonst ’t Jordaantje van Tony Van Os in Weert de verzamelplaats was voor o.a. August De Bats, Edmond Verstraeten, Franz Courtens... Maar ook Felix Timmermans, Pol De Mont en Filip De Pillecyn waren er regelmatig te gast. De aantrekkingskracht van de dijkkant was exceptioneel te noemen en het zij-aan-zij schilderen een normale activiteit. Ook het woord met tekstfragmenten en poëzie van onder meer Wies Moens, Bert Peleman en Jan Hammenecker vullen De Pillecyns gedachte van de Eeuwige Schelde aan. (met de medewerking van het FDP-Comité).
Grote Filip De Pillecyn Dag op 2 oktober 2022 in het Palmarium van het kasteel van Hugo Van Geet in de Plezantstraat te Hamme.
Nieuwsbrief nr. 2022/1 7 augustus 2022
Het FDP-comité – literair gezelschap – nodigt u van harte uit op het totaalproject in woord, beeld en muziek
Filip De Pillecyn herbekeken
op zondag 2 oktober 2022
in het Kasteel van Hamme - Plezantstraat 14 te 9220 Hamme
“Terugdenken op een gebeurtenis of een dag uit het leven doet men dikwijls. Men kijkt ernaar als naar een kasteel op een heuvel of een rots in de zee. Klaar en scherp staat het op de horizon van het verleden. Maar zelden gebeurt het dat een mens aan het volledig overschouwen gaat van het kleine en grote dat afwisselend de som van zijn bestaan uitmaakt”.
Deze woorden legt De Pillecyn in de mond van Hans van Malmédy (1935), een uitspraak die de geest van herinnering ter discussie zet. Vorig jaar noteerden wij reeds dat enkele markante verjaardagen het toekomstig beleid zouden bepalen. Het eerbetoon naar aanleiding van de 130ste geboortedag vormde het geplande centrale gegeven naast enkele verwijzingen naar data die literaire prijzen, publicaties van romans en bijzondere gebeurtenissen memoriseerden, zoals zijn aanstelling als leraar Nederlands en Engels aan het Atheneum van Malmédy (1926), de Letterkundige Prijs van de Provincie Antwerpen voor zijn roman Monsieur Hawarden (1936), de editie van de roman Rochus en de eerste boottocht van Het Clauwaertvolk op Scheldevaart (Sint-Amands, 1951), de oprichting van het FDP-monument aan de samenvloeiing van Schelde en Durme op Driegoten (1966), een sculptuur van beeldhouwer Albert Poels. Corona was echter de onvoorziene spelbreker, zodat we onze activiteitenkalender hebben verdaagd naar 2022. Aanknopingspunt hierbij is de herdenking aan de 60ste sterfdag van de schrijver op 7 augustus 1962. Memories: in de voetsporen van Filip is dan ook de kerngedachte die het huldeblijken De Pillecyn herbekeken vorm en inhoud geeft.
PROGRAMMA
13.30u Deuren open. Verwelkomingsdrankje.
14.00u Inleidend woord door de voorzitter.
14.15u. Filmprojectie In de voetsporen van Filip De Pillecyn(documentaire BRT)
14.45u. Vraagstelling: Hoe verfilm je ‘Mensen achter de dijk’? Lezing door Jean-Pierre Rondas, voormalig Klara-producer.
15.15u Acteur Warre Borgmans leest voor uit Mensen achter de dijk.
15.30u Pauze: koffie met taart.
16.15u. Tsjen De Munck en het theatergezelschap Voor God en den Evenmensch spelen scènes uit de roman Mensen achter de dijk.
16.45u Concert Parels van weleer – sopraan Hendrickje Van Kerckhove zingt liederen van o.a. Lodewijk Mortelmans, de Prins van het Vlaamse lied, gebaseerd op het dichtwerk van priester-dichter Guido Gezelle. Zij wordt op piano begeleid door Nicolas Callot.
17.30u Royale receptie met hapjes en dranken.
• De deelname aan dit event kost € 30/pp voor de leden van het comité. Niet-leden betalen € 35/pp
• Gelieve uw aanwezigheid te bevestigen vóór 19 september op
• Parkeren kan in de parking Nieuwstraat, op 5 minuten afstand.
• Er is tevens een boeken- en infostand voorzien
VOOR OUTER EN HEERD: Lezing over De Boerenkrijg
AFGELAST: Literaire ochtend met Patrick Auwelaert en voorstelling Studies 2021
Tafelgesprek op donderdag 18 november om 19 uur in de Koolputten Kunstforum
De eerste fysieke activiteit van het Comité in 2021 vond plaats op donderdag 18 november en bracht een tafelgesprek met Emmanuel Waegemans en Jean-Pierre Rondas over de ongecensureerde uitgave van Filip De Pillecyns roman Mensen achter de dijk. De voorzitter sprak over de roman als heimatliteratuur, stelde de vraag of het niet wat eenzijdig is om de roman maar een streekroman te noemen en of hij de kenmerken van het genre niet overstijgt. Jean-Pierre Rondas vulde aan en stelde dat de roman ook een uitstekend sociaal geëngageerd werk is dat het verdient opgenomen te worden in de canon van de Nederlandse literatuur. De bevlogen toespraken van de sprekers en hun pleidooi voor de opwaardering van de roman werden zeer gesmaakt door het publiek, dat nog lang bleef nagenieten op de receptie in het Kunstforum De Koolputten van Waasmunster.
In zijn boek Filip De Pillecyn flamingant en pacifist (verschenen maart 2021) doet Etienne Van Neygen grondig uit de doeken hoe de jonge student uit Hamme aan de KUL tot flamingant en aan de IJzer tot pacifist werd. Emmanuel Waegemans, voorzitter van het Filip De Pillecyn Comité, zet het onderzoek verder in zijn studie Filip De Pillecyn als journalist tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het brengt alles bij elkaar wat De Pillecyn tijdens de bezetting (mei 1940-september 1944) in de Belgische pers gepubliceerd heeft. Door deze moeilijk terug te vinden teksten te bundelen krijgt de lezer een beeld van wat de flamingant en pacifist ertoe aanzette de zijde van Duitsland te kiezen, welke ideeën hij koesterde en waarvoor hij stond, ook na het debacle van het Derde Rijk en de collaboratie. Deze bundeling brengt materiaal samen dat een antwoord kan helpen vormen omtrent de vaak gestelde vraag hoe ‘fout’ Filip De Pillecyn was tijdens WO II. Het boek is rijkelijk geïllustreerd en bevat uitvoerige toelichtingen bij allang vergeten personen en gebeurtenissen.
Het boek verschijnt in het licht van de 130e verjaardag van de schrijver (25 maart 1891).
Kan besteld worden direct bij het Filip De Pillecyncomité door storting van 28€ met vermelding van “WO II”.
Link naar recensie : https://doorbraak.be/
Nieuwsbrief 2 van 2021 - over de Kunstmap
Een unieke publicatie met geselecteerde essays uit het nalatenschap van Etienne Van Neyge
Dit boek brengt studies naar twee aspecten in het bijzonder rijke leven van de Vlaamse schrijver en openbare figuur De Pillecyn: zijn houding als flamingant en zijn engagement als
pacifist. In gedetailleerde bijdragen wordt nagegaan hoe De Pillecyn in zijn studentenjaren Vlaamsgezind is geworden en hoe de verschrikkingen van de Eerste Wereldoorlog hem tot een pacifist hebben gemaakt. Zijn medewerking aan het satirische weekblad Pallieter in de jaren twintig, waar hij zich als een genadeloze en links geïnspireerde publicist ontpopte, krijgt grote aandacht. Ook de paradox tussen zijn pacifisme en zijn steun aan de Oostfronters komt uitvoerig aan bod. Deze aspecten verdienen bijzondere aandacht, omdat ze door de ideologische collaboratie van Filip De Pillecyn ietwat zijn ondergesneeuwd.
Het boek is ingedeeld in zes rubrieken:
- De student
- De journalist
- De soldaat
- De soldaat vs de antimilitarist
- De inciviek
- De antiklerikaal
Technische fiche:
380 pagina’s en rijkelijk geïllustreerd met eigentijds materiaal
ISBN: 9789082747546
Drukkerij: EPO, Antwerpen
Auteur: Etienne Van Neygen (1948-2019)
Uitgave: FDP-comité Hamme
Verkoopprijs: € 28
Rekeningnummer: BE57 7380 4195 3835
Bestellen kan op het e-adres:
Filip De Pillecyn - Flamingant en pacifist
Op 20 oktober 2020 overleed historicus Etienne Van Neygen, die sinds de oprichting van het FDP-comité actief heeft meegewerkt aan onze activiteiten. Wellicht heeft hij zich zelf ontpopt tot de productiefste FDP-onderzoeker. Het was zijn niet geringe ambitie een uitvoerige biografie van de schrijver te maken. Zijn overlijden heeft dit echter verhinderd.
Wij hebben nu een aantal stukken gebundeld in een nieuwe uitgave, die vooral de flamingant en pacifist De Pillecyn benadert. Voor wie geïnteresseerd is in het verhaal van de tijdens de twee wereldoorlogen actieve publieke figuur en schrijver, zijn dit onmisbare bijdragen van blijvende waarde. Het boek omvat ca. 380 pagina’s en is rijk geïllustreerd.
Tot 15 maart kan u voorinschrijven op het boek aan de kostprijs van € 25, portkosten inclusief. Nadien betaalt u € 28 + eventuele zendkosten.
Storting op rekeningnummer BE57 7380 4195 3835 op naam van het comité met vermelding biografie.
Filip De Pillecyn en Rochus
Nu iedereen in zijn kot zit en veel tijd heeft om te lezen, grijpen velen terug naar De Pest van Albert Camus, Boccaccio’s Decamerone of De verloofden van Alessandro Manzoni, maar vergeten dat er ook in onze literatuur een groot literair werk bestaat dat aan een epidemie is gewijd: Rochus van Filip De Pillecyn, Prins der Nederlandse Letteren.
Het is niet voor het eerst dat de mensheid getroffen wordt door een pandemie zoals vandaag als gevolg van het coronavirus COVID-19. Vroeger al hadden landen en werelddelen af te rekenen met dodelijke ziektes zoals AIDS, cholera, tyfus, pokken en pest. Vooral de pest was de grootste massamoordenaar. Deze ziekte zorgde ervoor dat ongeveer een derde van de Europese bevolking rond 1350 overleed.
Met de novelle Rochus (1951) schreef Filip De Pillecyn een van zijn mooiste en sterkste werken. Het verhaal speelt zich af in het midden van de 14de eeuw, ten tijde van de grote pestepidemie. Rochus, de laat geboren zoon van rijke ouders in Montpellier, kiest voor een radicaal leven van onthechting, nadat hij door de dood van zijn ouders het besef kreeg van de minderwaardigheid van het lichaam. Hij verdeelt zijn bezittingen onder de armen en neemt de bedelstaf op. Tijdens een voettocht naar Rome verzorgt hij pestlijders.
De vergelijking met de huidige coronapandemie is treffend. Rochus is meer dan ooit brandend actueel!
In 2017 gaf het Filip De Pillecyncomité een bibliofiele editie uit van Rochus, in een oplage van slechts 100 exemplaren, geïllustreerd en van een genummerde en gesigneerde zeefdruk voorzien door kunstenares Lieve Janssen. Van die oplage zijn nog enkele exemplaren beschikbaar tegen de sterk verminderde prijs van € 50 (i.p.v. € 85). Wie een exemplaar wenst, gelieve € 50 te storten op rekening BE57 7380 4195 3835 van het Filip De Pillecyncomité, met als vermelding ‘Rochus bibliofiel’. Voeg ook je adres toe.
De verzendingskosten nemen wij voor onze rekening. Wacht niet te lang, want het aanbod is beperkt!
Houd het veilig en gezond.
Mensen achter de dijk ONGECENSUREERD
Filip De Pillecyn
op woensdag 25 maart 2020 om 20 uur in de Koolputten Kunstforum
Wegens het coronavirus kan deze activiteit tot onze grote spijt niet doorgaan.
De Koolputten Kunstforum vzw, in samenwerking met het Filip De Pillecyncomité en uitgeverij Doorbraak, heeft het genoegen u uit te nodigen op de presentatie van de herdruk van de roman
70 jaar geleden verscheen Mensen achter de dijk. Op drie maand tijd, tussen juli en september 1947, en in cel 199 van de gevangenis van Sint-Gillis, schreef de prins der Nederlandse Letteren, Filip De Pillecyn, zijn meesterwerk Mensen achter de dijk. De roman is gesitueerd in zijn geboortedorp Hamme, het klassieke ellendedorp in het Vlaanderen van voor de Eerste Wereldoorlog. Daarmee schreef de auteur het merkwaardigste sociale literaire document tussen Cyriel Buysses Het gezin van Paemel (1902) en Louis Paul Boons De kapellekensbaan (1954). Mensen achter de dijk is ook de enige roman die het begrip Arm Vlaanderen in zijn drie gedaantes bundelt: de sociale ellende, de klerikale betutteling en de culturele tenachterstelling in het België van toen. Met als hoogtepunten van de actie de schoolstrijd van 1879-1883 en de arbeidersstakingen van 1894. De lezer krijgt er gratis de erotische passages bovenop, die in de jezuïtische censuur van 1949 gesneuveld waren en die hier in al hun glorie hersteld zijn. De auteur laat zijn personage Jeanette als een engel der wrake optreden, die de pervertering van de liefde bestraft door zelf op liefdeloze wijze de liefde te bedrijven. Deze uitgave herstelt de door Filip De Pillecyn goedgekeurde eerste editie van 1949.
Programma
• Welkomstwoord door Freddy Huylenbroeck
• Inleiding door Prof. dr. Emmanuel Waegemans, voorzitter FDP-comité
• Causerie: Roest in de rogge. Het driedubbele Arm Vlaanderen in De Pillecyns roman Mensen achter de dijk door Jean-Pierre Rondas
• Overhandiging eerste exemplaren door Karl Drabbe van uitgeverij Doorbraak
• Receptie
De site beschikt over een ruime parkeergelegenheid. U kan intekenen en het boek laten reserveren via e-mail
De Koolputten Kunstforum vzw
Koolputten 2 - 9250 Waasmunster
www.dekoolputten.be
70 jaar geleden verscheen Mensen achter de dijk
Op drie maand tijd, tussen juli en september 1947, en in cel 199 van de gevangenis van Sint-Gillis, schreef de ‘prins der Nederlandse letteren’ Filip De Pillecyn zijn meesterwerk Mensen achter de dijk. De roman is gesitueerd in zijn geboortedorp Hamme, het klassieke ellendedorp in het Vlaanderen van voor de Eerste Wereldoorlog.
Daarmee schreef de auteur het merkwaardigste sociale literaire document tussen Cyriel Buysses Het gezin Van Paemel (1902) en Louis Paul Boons De Kapellekensbaan (1954).
Mensen achter de dijk is ook de enige roman die het begrip ‘Arm Vlaanderen’ in zijn drie gedaantes bundelt: de sociale ellende, de klerikale betutteling en de culturele tenachterstelling in het België van toen. Met als hoogtepunten van de actie de schoolstrijd van 1879-1883 en de arbeidersstakingen van 1894.
De lezer krijgt er gratis de erotische passages bovenop, die in de jezuïtische censuur van 1949 gesneuveld waren en die hier in al hun glorie hersteld zijn. De auteur laat zijn personage Jeannette als een engel der wrake optreden, die de pervertering van de liefde bestraft door zelf op liefdeloze wijze de liefde te bedrijven.
Deze uitgave herstelt de door Filip De Pillecyn goedgekeurde eerste editie van 1949. De roman wordt geïllustreerd met prachtige schilderijen van grote Vlaamse kunstenaars van de 20e eeuw. De roman krijgt een schitterend voorwoord van Jean-Pierre Rondas die voor het eerst een grondige analyse van dit meesterwerk maakt en het een plaats toekent in de canon van onze literatuur. Zijn benadering overtreft alles wat ooit over deze roman geschreven is.
De roman krijgt ook een honderdtal toelichtingen over de niet voor iedereen begrijpelijke taal en over cultuurhistorische realia die tot het verleden (‘het rijke roomse leven’) behoren en vooral voor de jongere generatie duister zijn.
U kunt nu al intekenen op deze unieke uitgave door storting van 25 € op rekening BE57 7380 4195 3835 van het FDP Comité met vermelding van "MADD". De intekenaars worden persoonlijk uitgenodigd op de plechtige presentatie op 25 maart 2020 in De Koolputten te Hamme.
Uitnodiging op de presentatie van het jaarboek Filip De Pillecyn Studies XV
De Franse vertaling van Blauwbaard (1931).
Kan besteld worden bij het FDP Comité
Naar jaarlijkse gewoonte bezorgen wij u rond dit tijdstip van het jaar de uitnodiging tot hernieuwing van het lidmaatschap bij het Filip De Pillecyncomité of – waarom niet – tot nieuw lidmaatschap. Op zaterdag 15 december eerstkomend stellen wij om 11 uur in de raadzaal van het stadhuis te Lokeren het jaarboek Studies XIV voor, met daarin enkele merkwaardige bijdragen over het leven en werk van de Vlaamse klassieker Filip De Pillecyn. Deze studie in vierkleurendruk krijgt u, na betaling van het lidgeld voor het nieuwe werkjaar 2019, gratis toegestuurd. Uiteraard bent u van harte welkom op de boekvoorstelling zelf en kan u dan ter plekke het boek meenemen. Een uitnodigingskaart hiervoor hebt u wellicht reeds ontvangen. Is dit niet het geval, geef ons gerust een seintje. Wij sturen u dan een digitale versie door. Ook kan u te rade gaan op onze website om de bijzonderheden van deze dag te kennen. U kunt uw lidmaatschap hernieuwen of nieuw lid worden door storting van het overeenkomstige bedrag op rekeningnummer BE57 7380 4195 3835 van het FDP-comité met vermelding: lid werkjaar 2019.
Het comité biedt u drie soorten lidmaatschap aan:
- Gewoon lid aan € 25
- Steunend lid aan € 35
- Erelid aan € 50
Teneinde de administratie vlot te laten verlopen, verzoeken wij u vriendelijk de storting zo vlug mogelijk uit te voeren, liefst vόόr 13 januari 2019, de dag waarop de Franse vertaling van blauwbaard voorgesteld wordt in het museum Emile Verhaeren te Sint-Amands.
Een nieuwe uitgave: Face au mur
Einde 2018 verschijnt een heruitgave van het gevangenisdagboek (1945-1949) Face au mur van Filip De Pillecyn. Deze editie brengt de oorspronkelijke auteurstekst, niet gecensureerd door de uitgever De Clauwaert (Leuven 1979). Ze bevat ook een kritische inleiding die de tekst plaatst in zijn historische context. De tekst zelf wordt uitvoerig geannoteerd en geïllustreerd.
Om deze uitgave nog aantrekkelijker te maken, wordt er ook het collector’s item Hoe de zwarten in de hemel kwamen in opgenomen, een stripverhaal van «Filip Den Duvel» met een twintigtal tekeningen, die we hier in de zo goed als onvindbare ingekleurde versie brengen.
De prijs bedraagt € 25 (+ € 3 portkosten bij eventuele verzending van het boek)
Inschrijven kan best via e-mail:
Overschrijving van het verschuldigde bedrag op rekeningnummer IBAN: BE57 7380 4195 3835 met vermelding van ‘tegen de muur’.
Monsieur Hawarden in aanwezigheid van Harry Kümel
2018 is niet alleen ons jubileumjaar (we worden 25!), we hebben ook het geluk enkele bijzondere pareltjes te mogen oogsten! Zo kunnen we op woensdag 10 oktober om 20u15 de volledig gerestaureerde versie van Monsieur Hawarden vertonen. Een film die precies 50 jaar geleden in roulatie ging. Een film naar het werk van de Hamse auteur Filip De Pillecyn. Een film die bovendien ingeleid wordt door de regisseur himself, één van de pioniers van wat we de ‘Vlaamse Film’ zullen noemen: Harry Kümel.
In 1934 publiceerde Filip De Pillecyn zijn versie van het vreemde verhaal van Monsieur Hawarden die in het midden van de 19de eeuw in het Waalse stadje Ligneuville arriveerde en tot aan zijn dood kon verbergen dat hij helemaal niet was wie hij leek te zijn. De Belgisch/Nederlandse zwart-witfilm naar de de meest bekende en gelezen novelle van De Pillecyn in 1968 was het debuut van Harry Kümel als filmregisseur. Voorname rollen worden vertolkt door Ellen Vogel, Hilde Uitterlinden, Joan Remmelts en Dora van der Groen. De film is opgenomen in kasteel van Horne in het Limburgse dorpje Vechmaal. De film is door Kümel opgedragen aan de Oostenrijks-Amerikaanse regisseur Josef von Sternberg.
CC Jan Tervaert zocht en vond de medewerking van het Filip De Pillecyn Comité en de bibliotheek. Dankzij die samenwerking wordt de filmvertoning meteen een boeiend evenement. Harry Kümel bood spontaan aan om de film te komen inleiden, Patrick Auwelaert interview de grootmeester. Na de film wordt u voor de gelegenheid een glaasje aangeboden.
Het verhaal
De film en de novelle van De Pillecyn zijn gebaseerd op waargebeurde feiten, vermeld in de memoires van een zekere Alexandre Micha. Daar is ook een roman van Henry Pierre Faffin, een schrijver uit Stavelot, op gebaseerd.
Alex Micha is als jongen het enige gezelschap van een wereldvreemde, mysterieuze aristocratische vreemdeling, Monsieur Hawarden (Ellen Vogel). Deze heer zou afkomstig zijn uit Parijs en heeft zich gevestigd in het dorpje Ligneuville nabij Malmedy. In werkelijkheid is Monsieur Hawarden een vrouw, Mériane Gillibrand, een geheim dat ze zorgvuldig bewaart, ook voor Alex Micha (Axel in de film, gespeeld door Xander Fischer). Alleen haar trouwe huishoudster Victorine (Hilde Uitterlinden) is op de hoogte en bewaart mee het geheim. Monsieur Hawarden heeft een moord op haar geweten en met de travestie wil ze ontsnappen aan de vervolging voor dat misdrijf. Ze gaat nog eenmaal in het geheim als vrouw naar Spa om er een liefdesavontuur te beleven, maar dat draait op een ontgoocheling uit. Uiteindelijk pleegt ze zelfmoord, omdat ze de vervreemding niet meer aankan. In werkelijkheid stierf "Monsieur” Hawarden aan verwondingen aan haar longen. Pas na haar dood werd haar ware identiteit achterhaald.
Tentoonstelling
In de bib wordt het ware verhaal achter Monsieur Hawarden, het ontstaan van het boek en de film ontrafeld aan de hand van een boeiende tentoonstelling. De expo kan bezocht worden van 1 tot 5 oktober en in de week van 22 tot 27 oktober, tijdens de openingsuren. De onderbreking heeft te maken met andere activiteiten in die periode.
Leden van het FDP Comité betalen slechts 5 € entree. Graag een seintje naar
Culinaire wandeling: “De verloren idylle van het Scheldeland “ op zondag 29 april 2018
“
Ik ben nu gekomen tot de jaren waarop men meer leeft met het verleden
dan met de verbeeldingen van de toekomst. Mensen en beelden uit mijn kinderjaren
worden nu nader tot mij gebracht en hun aangezicht is mij dierbaar”
(Filip De Pillecyn – uit: “Mensen achter de dijk”, 1949
Het Filip De Pillecyncomité – literair genootschap – nodigt u graag uit op de
culinaire wandeling: “De verloren idylle van het Scheldeland “ –
de mystieke natuurbeleving versus de Bourgondische trekjes van De Pillecyn
zondag 29 april 2018 om 11 uur - dorpsplein te Moerzeke
Concept
We willen uw gids zijn naar het land van het wilde groen in de hovingen en langs de sloten, waarover de wind ongehinderd in eindeloze rukken woedt, hoek tussen stroom en rivier, riet en slijk. Een zoektocht naar de zogenaamde schone plekjes, restanten uit de goeie oude tijd. Lokale verhalen en literaire fragmenten in het spoor van een veerman, een spinner, een grafdelver, een soldaat, een pestlijder en een jonkvrouw vormen de boeiende component tussen woord, beeld en herinnering. Een wandeling als reflectie van de dieperliggende betekenis van dit rivierenlandschap in het oeuvre van de schrijver, ondertussen vergroeid tot een nostalgische idylle waarmee het toerisme gretig uitpakt. Dat alles blijft onveranderd, heel dat groene, naar slijk en water ruikende land. De aarde, het enige wat trouw blijft.
Programma
- Samenkomst om 11 uur op het stemmige dorpsplein te Moerzeke, dat ooit fungeerde als decor voor de Vlaamse televisieserie Klein Londen, klein Berlijn in 1988. (ruime parkeermogelijkheden)
- Bezoek aan de kapel van priester Edward Poppe, studiegenoot van de auteur aan het Sint-Jozef-Klein-Seminarie te Sint-Niklaas.
- Wandeling naar de moessche kille, een kleine ankerplaats aan de Schelde, waar in de eerste helft van de 19de eeuw zich het industriële leven van dit dorp afspeelde: zoutziederijen, oliewindmolen en beerputten. Een verhaal apart.
- Middagmaal in het restaurant aan de dijk dat de slogan huldigt: “de nostalgie van weleer met het comfort van vandaag”.
- Menu
- Aspergeroomsoep
- Gebakken paling
- Rijstpap met bruine suiker
- Koffie of thee
(Inbegrepen zijn twee glazen wijn of water bij de maaltijd).
- Na de lunch volgt het tweede deel van de wandeling: via de Roggemanstraat keren wij terug naar het dorpsplein.
Deelname aan dit event kost € 50 │Gelieve uw deelname te bevestigen vόόr 22 april │