Het Comité zette 2019 in met de Nieuwjaarsreceptie waarop de Franse vertaling van Blauwbaard gepresenteerd werd. De presentatie vond plaats in het Emile Verhaeren Museum in Sint-Amands. De voorzitter vertelde hoe het idee ontstaan was om De Pillecyn naar het Frans te vertalen – in 2002 toen gewerkt werd aan de Russische vertaling van Mensen achter de dijk, die positief onthaald werd – en hoe de positieve ontvangst van de Franse vertaling van deze roman (Monsieur Henri) de vertaler Roger De Vos aangemoedigd heeft nu ook Blauwbaard te vertalen. Gastspreker was Dorian Cumps, hoofddocent Nederlandse literatuur aan de Sorbonne. Hij was bijzonder lovend over de vertaalprestatie van Roger De Vos die niet alleen taalkundig, maar ook stilistisch en zelfs muzikaal recht doet aan het origineel. Na het bedankwoord van de vertaler lichtte de voorzitter de plannen voor 2019 toe. Op de receptie werd nagenoten van deze mooie prestatie van Roger De Vos.
In het kader van Toast Literair in Sint-Niklaas (Bibliotheca Wasiana) op zondag 20 januari gaf de voorzitter van het Comité Prof. Waegemans een lezing rond het thema ‘Is De Pillecyn nog leesbaar?’ Na een inleiding over leven en werk van Filip De Pillecyn stond de spreker – op verzoek van het Davidsfonds Sint-Niklaas - lang stil bij de roman Mensen achter de dijk, die door sommigen afgedaan wordt als ‘maar’ een streekroman. De spreker lichtte de kenmerken van een streekroman (heimatliteratuur) toe en toetste die aan de roman van De Pillecyn over Hamme op het eind van de 19e eeuw. Het eindoordeel viel gunstig uit voor De Pillecyn. Bij een ontbijt en receptie werd druk nagepraat over de ‘Prins der Nederlandse letteren’ (dixit Gerard Walschap).
Jean-Pierre Rondas
Op 25 maart, de geboortedag van de schrijver, vond aan de KU Leuven, campus Antwerpen, de presentatie plaats van de heruitgave van «Face au mur« (Tegen de muur. Het ongecensureerd gevangenisdagboek 1944-1949) van Filip De Pillecyn. De voorzitter van het FDP Comité, Emmanuel Waegemans, ging in gesprek met Jean-Pierre Rondas; samen hebben zij het dagboek heruitgegeven, de originele tekst gereconstrueerd, voorzien van uitvoerige toelichtingen en twee inleidingen: bij het dagboek zelf en bij het stripverhaal Hoe de zwarten in de hemel kwamen. De twee bezorgers lichtten de ontstaansgeschiedenis van het dagboek toe, waarom het in 1979 in zwaar gecensureerde vorm is gepubliceerd, wat er zo controversieel aan was en wat nu de waarde van dit historisch document is. Zowel de journalistieke als literaire kwaliteiten van het ‘dagboek’ kwamen aan de orde, de vraag waarom het zo lang genegeerd is door historici van de collaboratie en repressie en of het ons iets leert over de mens, de denker en literator De Pillecyn. De avond trok meer dan honderd belangstellenden en werd afgesloten met een receptie.
J.-P. Rondas, Emmanuel Waegemans en Karl Drabbe tijdens de presentatie
In het kader van de door Freddy Huylenbroeck georganiseerde tentoonstelling «Het land van Filip De Pillecyn» in Kunstforum De Koolputten (Elversele) bracht de voorzitter een lezing over het hoofdwerk van De Pillecyn Mensen achter de dijk. Hij schetste de roman over zijn geboortedorp tegen de achtergrond van de biografie van de schrijver en zijn ervaringen tijdens zijn gevangenschap, waarover hij een indringend getuigenis heeft nagelaten (Face au mur), dat onlangs door het FDP Comité heruitgegeven werd – onder de titel Tegen de muur, de volledige, ongecensureerde tekst van de auteur. Centraal in het betoog stond de vraag of de roman ‘slechts’ een streekroman is en welke inzichten nodig zijn om dit boek en andere werken van De Pillecyn nu nog op hun juiste waarde te kunnen schatten. Na de lezing konden de toehoorders, omringd door prachtige schilderijen over de geboortestreek van De Pillecyn, nagenieten en napraten in het prachtige decor van De Koolputten.
Op donderdag 17 oktober vertoonden we in het kasteel van Hugo en Lucie Van Geet in de Plezantstraat in Hamme de van 1981 daterende verfilming van de roman De soldaat Johan, een BRT-filmdocument van regisseur Jef Cassiers op muziek van Frederik Van Rossum. De voorzitter Prof. Waegemans gaf een inleiding op het boek en de
controverse errond ten beste en vertelde kort de ontstaansgeschiedenis van De ballade van De Soldaat Johan. Het gezelschap genoot van deze weliswaar gedateerde, maar toch intrigerende en bij wijlen surrealistische verfilming van De Pillecyns klassieker, waarover op de receptie nog lang werd nagepraat.
ééndagsuitstap naar Ligneuville in de voetsporen van Monsieur Hawarden
Op zondag 16 juni maakten de vrienden van het FDP Comité een ééndagsuitstap naar de streek van Malmedy, waar we in Ligneuville het graf bezochten van ‘Monsieur Hawarden’, de als man verklede vrouw die in het midden van de 19e eeuw in de streek woonde en als geheimzinnige vluchtelinge door het leven ging, en die beroemd is geworden door de novelle Monsieur Hawarden van Filip De Pillecyn (1935), mede door de verfilming in 1968 door Harry Kümel. Aan het graf droeg Manu Waegemans gedichten voor van Patrick Auwelaert aan Monsieur Hawarden gewijd. Patrick lichtte in de bus de hele geschiedenis van de geheimzinnige ‘monsieur’ Hawarden toe en Freddy Huylenbroeck lag fragmenten uit de novelle voor. Na een heerlijke maaltijd in Hotel du Moulin en een kort bezoekje aan het plaatselijke kerkje, bezochten we de abdij van Stavelot, een van de oudste kloosters van België en belangrijk erfgoed van Wallonië. Het Musée historique de la Principauté de Stavelot-Malmédy schetst de eeuwenoude geschiedenis van het prinsdom vanaf de oprichting door Sint-Remaclus (647) tot aan de Franse Revolutie. Liefhebbers konden ook een blik werpen in het museum van het circuit van Francorchamps en het museum van Guillaume Apollinaire, die een tijd in de streek verbleef. De gesmaakte uitstap vond plaats onder een
stralende zon.
Het jaar werd afgesloten met de presentatie van de Filip De Pillecyn Studies XV (2019) in het Atheneum Campus Pitzemburg te Mechelen. Gastspreker was Herwig De Lannoy van de Koninklijke Kring voor Oudheidkunde, Letteren en Kunst die sprak over FDP en het culturele leven in Mechelen tussen 1933 en 1944. De spreker schetste een uitvoerig beeld van de spilfiguur die De Pillecyn was in het culturele leven in de ‘culturele hoofdstad van de Nieuwe Orde’ en de evolutie die hij doormaakte in de tweede helft van de oorlog, toen hij zich uit allerlei verenigingen en activiteiten terugtrok. De presentatie werd afgesloten met een receptie in het prachtige gebouw van de gewezen Commanderie. De talrijke opkomst was erg te spreken over de boeiende lezing die een grote lacune in onze kennis van FDP opvulde.